Thứ Sáu, 31 tháng 7, 2009

Bút ký- Mẹ và con gái




Bài dự thi Trò chuyện với con

CON GÁI VÀ MẸ

Nói gì với con gái nhân sinh nhật tuổi 18- mẹ thầm nhủ. Chỉ ít nữa thôi con sẽ bước chân vào giảng đường đại học. Con sẽ tự lo liệu mọi thứ. Dù tin yêu nhưng mẹ vẫn cứ bồn chồn lo nghĩ…Hình như điều đó là thiên chức tuyệt vời của người phụ nữ Việt Thường- của mẹ và sẽ là của con, phải không con?
Hồi mẹ bằng con bây giờ khác lắm. Sự chọn lưa ít hơn và chông gai gập ghềnh cũng ít hơn. Con gái Huế thuở ấy êm đềm - có sóng gió chăng cũng chỉ lặng lẽ âm thầm chịu đựng. Con bây giờ không thế - bản lĩnh và dứt khoát hơn. Đó là điều mẹ sợ. Con gái mẹ không ngại khó khăn thử thách, dám nghĩ dám làm. Ai làm lại không sai? Quan trọng hơn là biết tiếp thu lắng nghe ý kiến người khác- thậm chí đó là các ý kiến trái chiều hay phản biện. Thế là mẹ lo cái nóng nảy thiếu bình tỉnh của con gái mỗi khi ai đó xúc phạm. Hồi học 11, con đã gào lên, cãi tay đôi hùng hổ chỉ vì chuyện bạn Hà chê trách con đối xử thiếu tế nhị trong sinh hoạt. Phải chi êm ái nhẹ nhàng hơn? Con luôn nghĩ mình đúng và tìm cách áp đảo người khác mỗi khi tranh luận?
Bà ngoại dạy mẹ công dung ngôn hạnh. Mẹ nghĩ những điều ấy cũng còn giá trị cho đến bây giờ. Con gái mẹ phải gắng học cho kịp bạn bè, tốt nghiệp đại học loại khá giỏi chính là chữ công của ngày trước chứ sao. Con gái thấy không?- Hoa hậu Mai Phương Thúy có luôn cả tứ đức, đẹp người đẹp nết thành đạt cả tài lẫn sắc mà bao cô gái mơ ước, ngưỡng mộ. Nếu con hiểu đúng thì truyền thống và hiện đại cũng đồng thuận đấy thôi. Có lần con mặc cảm: con thua thiệt vì chỉ cao chưa tới một mét sáu. Mẹ hiểu. Mới đây thôi “chân ngắn” Alex Thủy Trần, cô sinh viên y khoa Đại học Rice, Houston đã đăng quang Miss Vietnam Global- cô chỉ cao một mét năm tám. Có thua thiệt gì đâu…
Thời của mẹ gia đình nghèo lắm, thiếu thốn mọi thứ nhưng giàu tình nghĩa, sẳn sàng chia sẻ đùm bọc khi gặp khó khăn. Bạn bè không tính toán thiệt hơn. Bây giờ các con khác hẳn, thực dụng, tiền trao cháo múc, sòng phẳng, lạnh lùng( mẹ nói quá lời thì xin lỗi)…Hè rồi, có cuộc semina ở một đội hình sinh viên tình nguyện. Câu chuyện tình huống được đặt ra là: “Có hai người quen đến chơi nhà. Một người có học vị cao, kiến thức và nhân cách mẫn tiệp nhưng nghèo và chẳng có quà cáp chi. Một người khác, học hành chẳng tới đâu, chuyên chạy chọt mánh mung nhưng xe cộ xênh xang, vung tiền qua cửa sổ, lì xì gia đình ít tiền… Anh chị đối xử với hai người quen ấy thế nào?”. Nhiều câu trả lời trên văn bản khảo sát được thu lại: Đối xử như nhau và coi trọng người có học vị hơn. Thế nhưng trên thực tế hàng ngày mẹ biết, không phải vậy. Các con sẽ vui thích và quan tâm đến cái người “hào hoa phong nhã” kia hơn. Lạ thật, mẹ cứ nhớ mãi cái câu của cha ông: “ Tiền tài như phấn thổ/ Nghĩa trọng tợ thiên kim”.
Chuyện tình yêu của mẹ ngày ấy- đầy mộng mơ, lãng mạn nhưng chân thành, trong sáng. Ba mẹ yêu nhau có kể chi sang giàu, đẳng cấp. Giờ này con khác. Mẹ lại lo. Tình yêu học trò có còn trong sáng? “50% học trò có tiêu chí chọn người yêu giàu có, 28% thừa nhận sẽ bỏ bê học hành nếu tình yêu không được chấp nhận…”- khảo sát của một tờ báo có uy tín của tuổi trẻ thành phố. Làm sao mẹ yên lòng khi con gái chuẩn bị bước vào cổng trường đại học, sắp về với phố thị đầy cám dỗ và đang tuổi yêu? Mẹ nhớ hồi nhỏ con rất thích truyền thuyết lịch sử: Một lần du thuyền trên Thao giang, Tiên Dung tình cờ gặp Chử Đồng Tử. Cô công chúa ngọc ngà cung son gặp chàng trai nghèo khó không mảnh khố che thân. Như là cơ duyên đất trời, họ đã bền duyên giai ngẫu, mặc cho ngôi cao chín tầng giận dữ, mặc cho quyền uy thế lực, mặc cho chuyện thế thị phi. Tình yêu là tất cả, san lấp mọi thứ trên đời- núi đèo hay biển cả- đồi dốc hay thung sâu- bỏ qua mọi thứ môn đăng hộ đối- vượt lên cái gọi là sang hèn, cao thấp, giàu nghèo…Con biết không, nơi đền Giếng thờ hai cô công chúa Tiên Dung - Ngọc Hoa, ngày nay những đôi lứa yêu nhau thường đến giếng này, cầm tay nhau khấn nguyện chung thủy sắt son đến trọn đời…Mẹ đi hơi xa rồi, ừ thì coi như tản mạn chuyện xưa…nay… thế thôi.
Mẹ cũ lắm và phong kiến quá phải không con gái?

Nguyễn Thị Hồng Điệp
Công ty Scavi Bảo Lộc, 116 Phan Đình Phùng, Tx. Bảo Lộc, Lâm Đồng
ĐT: 0938 949 381
Email: hongdiep1955@yahoo.com.vn

Thứ Sáu, 3 tháng 7, 2009

Bút ký- Ba sai rồi...



BÀI DỰ THI TRÒ CHUYỆN VỚI CON

BA SAI RỒI…

Trồng giàn su dành tiền sinh con- đó là chuyện những năm quá khó khăn của ba mẹ. Và thế tên con được gọi Su Su - để nhớ những ngày vất vả. Con sinh đúng vào 30 tháng 4, mẹ cười gượng bảo: Khỏi mừng sinh nhật Su vì ngày kỷ niệm của cả nước. Nói vậy thôi, chứ nhà mình có bao giờ tổ chức sinh nhật ai đâu.

Gập ghềnh bước đường học vấn con đã vượt qua để hoàn thành bậc phổ thông. Giờ thì ba hiểu. Nhà mình thiếu thốn mọi bề. Cái gì Su cũng thua em kém bạn- ai mà không tủi? Hình như điều đó làm con ít nói ít cười, cố chịu đựng, có khi dửng dưng trước những lời chê trách. Bao giờ cũng thế, các khoản đóng góp ở trường mình phải cuối cùng mới nộp. Cô thầy thúc hối. Ba chạy vạy, lần lữa. Người chịu đòn tinh thần lại là Su Su. Mỗi lúc lắng lòng nghĩ về ngày tháng cũ, ba rơm rớm…Khổ cho con tôi…

Mẹ bạo bệnh năm Su học lớp 8. Ba xoay xở chẳng tới đâu, phải cầu cứu nội ngoại mới tạm ổn. Nhưng rồi hai mẹ con phải tạm về quê mấy năm. Gia đình một cảnh hai quê, việc học của con ít nhiều ảnh hưởng. Sau này ba biết hồi ngoài Sịa (thị trấn thuộc huyện Quảng Điền, Thừa Thiên – Huế) con phải phụ việc làm bún với cậu Hào để có thêm tiền trang trải cuộc sống. Vậy mà thư Su viết chỉ cốt để ba yên lòng: -Mẹ và con ngoài này đầy đủ, ba cho Ti Ti đi học thêm cho kịp với bạn bè… Ôi, con trai tôi nhỏ tuổi đã biết lo nghĩ đến em gái.

Gia đình sum vầy, mẹ có việc làm- đỡ hơn đôi chút, sai lầm của ba bắt đầu từ đây. Su vốn mê thơ yêu văn, thích các môn khoa học xã hội và nhân văn, có năng khiếu ngoại ngữ. Nhiều điển tích điển cố trong truyện Kiều, những câu từ tiếng Anh khó ba nhiều lần hỏi - con đã trả lời đầy tự tin, chủ động và xác tín. Thế mà cả ba mẹ đều muốn Su phải học ban A- khoa học tự nhiên. Con đã cố lên làm vui lòng ba mẹ nhưng chẳng thú vị gì. Ba năm miệt mài với toán - lý - hóa, Su ngày càng đuối sức và chẳng tiến bộ hơn chút nào. Điều gì đến đã phải đến, Su Su của chúng tôi thi trượt vào đại học…

Những ngày tiếp đó bao lo âu đè nặng lên vai Su. Mọi thứ như sụp đỗ. Nhìn con ủ rũ, thẩn thờ, biếng ăn lòng ba đau như cắt. Hình như những cô cậu ít nói thường có những dằn xé nội tâm ghê gớm. Sao mà yên lòng được? Công cha nghĩa mẹ ơn thầy, bạn bè và bao điều khác nữa, ai cũng nói nó giỏi giang chăm chỉ mà sao thế? Ký ức tuổi thơ con- ba nhớ, có lần mẹ hỏi:- Lớn lên con thích nghề gì? Su Su của ba đã hớn hở trả lời:- Con sẽ tập tễnh viết văn và gởi báo; nói về ba mẹ, nói về em Ti Ti, nói về nhà mình nghèo nhưng ấm cúng, biết đùm bọc chia sẻ; nói về “ đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”; nói về những con người “ sống hiên ngang mà nhân ái chan hòa”*… Thế mà ba mẹ có cho con thực hiện mơ ước của mình đâu!?

Ba sai rồi…Ba muốn áp đặt con phải là bác sĩ, kỹ sư, hay là nhà kinh tế hay là…để khoe với mọi người: Con tôi đang ở công ty này kia, lương cao thưởng lớn; con tôi trúng đậm đợt hot bất động sản này; con tôi vừa tậu căn hộ chung cư cao cấp… Ba sợ con phải theo nghề viết văn làm báo nghèo khó, ba sợ con chỉ loay hoay với ngòi bút chân thật ngay thẳng sẽ thiếu hụt cả một đời. Ba quên một điều trọng đại là không ai có quyền cướp đi ước mơ của người khác. Bài học văn chương thuở trước ba vội quên: Cụ Đồ Chiều- nhà thơ mù Nam bộ, một con người mù làm được ba công việc mà bao người sáng mắt ngày ấy khó ai theo kịp. Đó là dạy học- dạy đạo làm người, bốc thuốc chữa bệnh giúp người nghèo khổ và làm thơ yêu nước buổi đầu chống Pháp. Tuyên ngôn nghệ thuật của cụ đã hơn 100 năm vẫn sừng sững treo trên lầu cao: “ Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm/ Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” .

Lê Quang Kết

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* Thơ Nguyễn Khoa Điềm, Huy Cận

Lê Quang Kết, giáo viên Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc

454 Trần Phú, Thị xã Bảo Lộc, Lâm Đồng

ĐT: 0633 717 123 – 0907 615 510

Email: lequang54@gmail.com