Thứ Hai, 16 tháng 2, 2009

CÁT TIÊN

DAÁU CHAÂN TIEÂN… TREÂN CAÙT

Leâ Quang Keát

Naèm giöõa Ñaø Laït vaø TP. Hoà Chí Minh treân quoác loä 20, ñeán thò traán Madagoui, vöôït theâm 40 km treân tænh loä 721- du khaùch seõ ñeán vôùi Caùt Tieân, ñòa phöông cuoái cuøng Nam Laâm Ñoàng- moät vuøng ñaát aån chöùa neùt hoang sô huyeàn bí cuûa moät vöông quoác ñaõ bò laõng queân hôn 1300 naêm qua. Caùc toäc ngöôøi baûn ñòa Maï, Stieâng coù truyeàn thuyeát keå raèng: Thuôû xa xöa tieân nöõ ñaõ choïn nhöõng traûng caùt traéng mòn möôït maø ôû ñaây, taém goäi roài ñuøa giôõn treân doøng suoái nöôùc trong xanh giöõa ñaïi ngaøn thöôïng nguoàn soâng Ñoàng Nai moãi baän giaùng traàn. Nhöõng “ daáu chaân tieân treân caùt” laâu ngaøy hoùa thaønh teân goïi Caùt Tieân thô moäng vaø baát töû cho tôùi hoâm nay.


Khuùc daïo ñaàu cuûa chuyeán ñieàn daõ ñeán Caùt Tieân du khaùch seõ vöôït qua moät con doác coù caùi teân nghe raát Hueá- doác “Maï ôi!” Ngöôøi xöù naøy keå raèng – moät thôøi baø con Thöøa Thieân-Hueá ñeán môû ñaát khai hoang vuøng röøng nuùi hoang vu naøy- ngaøy ñoù thieáu thoán moïi beà; moãi laàn hoï leân nöông gieo luùa træa baép phaûi treøo doác cao choàn chaân moûi goái- coù ngöôøi buoät mieäng keâu: “ Cöïc quaù maï ôi!”. Con doác cao cao coù teân “maï ôi” töø ñoù.


Ñieåm döøng ñaàu tieân du khaùch seõ ñöôïc thöôûng ngoaïn khu Thaùnh ñòa Caùt Tieân- moät quaàn theå di tích lòch söû – vaên hoùa – toân giaùo – ngheä thuaät coå hình thaønh töø theá kyû thöù VII. Ñaõ coù nhieàu giaû thieát chöa thoáng nhaát veà Vöông quoác naøy- Phuø Nam, Chaêm-Pa, Chaân Laïp hay laø Vöông quoác Maïtöï xa xöa? Khu di chæ naøy ñaõ ñöôïc coâng nhaän laø di saûn vaên hoùa quoác gia vaø ñang töøng böôùc tìm toøi nghieân cöùu, khai quaät ñeå laøm soáng laïi nhöõng giaù trò vónh haèng. ÔÛ ñaây du khaùch seõ ñöôïc chieâm ngöôõng töôïng thaàn Siva hoùa thaân, töôïng Ganesa ñaàu voi mình ngöôøi- con trai thaàn Siva. Caùc ngaãu töôïng- nhöõng boä sinh thöïc khí Linga- Yoni – bieåu töôïng toân kính cuûa tín ngöôõng phoàn thöïc. Caùc Linga baèng vaøng hoaëc laø vaøng bòt baïc troâng thuù vò vaø gôïi bao ñieàu lieân töôûng. Ñaëc bieät coù moät Linga duy nhaát baèng thaïch anh trong suoát coù ñoä thaáu quang vaø ñoä cöùng 8 mohs, naëng tôùi 3,5 kg. Ñaây laø baùu vaät ñoäc nhaát voâ nhò tìm thaáy ôû thaùnh ñòa Caùt Tieân- töø tröôùc ñeán nay chöa töøng coù trong theá giôùi khaûo coå. Ngoaøi ra coù theå keå ñeán moät boä Linga- Yoni cao 2,1 meùt, ñöôøng kính 0,7 meùt baèng ñaù xanh maøu boùng ñöôïc giôùi khaûo coå xeáp haïng lôùn nhaát khu vöïc Ñoâng Nam AÙ.


Ñôït khai quaät thaùng 4/1998 coøn cho thaáy khu thaùnh ñòa Caùt Tieân moät phong caùch ngheä thuaät Baø La Moân thuù vò ñoäc ñaùo veà nhöõng hoa vaên hoïa tieát treân gaïch ngoùi xaây döïng. Nhöõng Kalong treân vaø trong thaùp moä, nhöõng ñóa ñoàng giaû ngoïc, 113 laù vaøng treân ñoù coù chaïm khaéc hoa vaên- moãi laù heù môû caùnh cöûa cho thaáy moät phaàn ñôøi soáng sinh hoaït cuûa cö daân coå xöa Nam Taây nguyeân. Vöông quoác Maï, Phuø Nam hay Chaêmpa? ÔÛ vuøng sôn ñòa naøy caùch ñaây 1300 naêm ñaõ töøng toàn taïi moät vöông quoác maøøvaøo thôøi höng thònh nhaát ñaõ coù moät cöông vöïc vaø laõnh thoå roäng lôùn. Moät loaït caâu hoûi ñang ñaët ra thaùch ñoá caùc nhaø söû hoïc, vaên hoùa hoïc, khaûo coå hoïc vaø nhöõng ai quan taâm vaên minh thôøi coå cuûa vuøng ñaát sôn ñòa ñaày huyeàn bí naøy…


Rôøi khu di tích, ñoäc moäc Maï seõ ñöa du khaùch ngöôïc doøng ñeán vöôøn quoác gia Caùt Tieân. Moät baàu khoâng khí trong laønh vaø daùng veû hoang sô cuûa thieân nhieân hieän ra tröôùc maét. Du khaùch seõ ngaïc nhieân toät cuøng khi baét gaëp ñaïi thuï cao treân 70 meùt, coù chu vi phaàn goác phaûi tôùi 10 ngöôøi dang tay oâm môùi troøn voøng. Moät cuoäc daïo chôi ñaày thuù vò giöõa tòch mòch nuùi röøng. Ngöôøi höôùng daãn seõ chæ cho baïn xem haøng chuïc loaøi phong lan quyù, töø queá lan höông, hoaøng thaûo ñeán thuûy tieân, lan gaám ñaát, lan thaïch. Neáu baïn laø ngöôøi yeâu thöïc vaät thì röøng Caùt Tieân coù tôùi 632 loaïi thöïc vaät- loaïi baäc cao cho goã quyù nhö: sao, daàu, caêm xe, giaùng höông, goõ maät, traéc, caåm lai… Baïn coù muoán laø nhaø ñieåu hoïc khoâng? Caùt Tieân ñaát laønh cuûa hôn 270 loaøi chim- nhieàu loaøi laø di saûn thieân nhieân quyù hieám nhö haïc coå traéng, gaø tieân maét ñoû, ngan caùnh traéng, coø quaém caùnh xanh… Coù chuyeân gia ôû vöôøn nghe vaø phaân bieät ñöôïc tieáng hoùt cuûa gaàn 150 loaøi chim. Coøn neáu baïn laø nhaø ñoäng vaät hoang daõ thì Caùt Tieân giuùp baïn ñöa vaøo boä söu taäp nhieàu loaïi ñoäng vaät ñang coù nguy cô tuyeät chuûng nhö: voi, nai vaøng, soùc bay, caù saáu nöôùc ngoït vaø ñaëc bieät hôn laø teâ giaùc moät söøng Ñoâng Döông ôû vuøng röøng Caùt Loäc vöøa môùi tìm thaáy chöa kòp ñaët teân. Thaùng 11/2007 vöøa qua caùc camera ñaëc chuûng cuûa Hoäi baûo veä ñoäng vaät hoang daõ Hoaøng gia Anh ñaõ chuïp ñöôïc moät quaàn theå teâ giaùc khoaûng töø 5 ñeán 8 con ñang cö truù khaù oån ñònh vaø an toaøn ôû röøng Caùt Tieân.


Hoaøng hoân buoâng xuoáng, luõ coân truøng baét ñaàu raû rích, du khaùch chæ caàn caét moät khoaûng röøng ngaén laø seõ ñöôïc ngoài beân beáp löûa nhaø saøn. Moät baûn laøng Maï hieàn hoøa, hieáu khaùch dang roäng voøng tay ñoùn baïn. Giaø laøng Maï seõ môøi uoáng röôïu caàn thoûa thích. Khaùch ñöôïc môøi khui cheù röôïu. Trong luùc chôø haõy nghe giaø laøng luaän veà röôïu: “Uoáng röôïu caàn laø taï ôn ñaát trôøi soâng nuùi, caàu giaøng möa thuaän gioù hoøa, mong buoân laøng no ñuû aám eâm. Ñieàu caám kî thieâng lieâng laø khoâng ñöôïc pheùp say- say laø ñieàu xaáu hoå, oâ ueá laøng buoân thoân baûn…”. Caàn caém vaøo cheù, thöù töï töø khaùch tôùi chuû, giaø tôùi treû, trai tôùi gaùi, môøi nhau aên, môøi nhau uoáng, khoâng goø eùp cöôõng caàu. Khaùch döøng uoáng ö? Khaùch coù quyeàn laên kheành ra beân beáp löûa. Khaùch coøn uoáng nöõa chaêng? Tieáp tuïc theâm cheù caàm caàn vì röôïu caàn Maï khoâng bao giôø caïn!


Döôùi maét loaøi ngöôøi ñang thöùc tænh veà söï böùc xuùc caàn thieát phaûi bieát soáng hoøa thuaän vôùi thieân nhieân, Caùt Tieân quaû laø moät taøi saûn quyù hieám. Coøn ñoái vôùi ngöôøi löõ haønh meät moûi ñi tìm kieám söï nghæ ngôi, Caùt Tieân quaû laø moät tour du lòch môùi laï, haáp daãn mang veà söï bình yeân thanh thaûn cho taâm hoàn.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Leâ Quang Keát

Tröôøng trung hoïc kyõ thuaät vaø daïy ngheà Baûo Loäc- Laâm Ñoàng

ÑTNR: 063 717123-DÑ: 0907 615 510

Email: lequangket54@yahoo.com

Không có nhận xét nào: