Chủ Nhật, 15 tháng 2, 2009

NGHIỆT NGÃ


Truyeän ngaén

NGHIEÄT NGAÕ

Leâ Quang Keát

Laõo laø ngöôøi nguï cö- laõo Khaùo. Nghe raèng: Ngaøy xöa doøng hoï laõo cuõng thuoäc baäc trung coù hoïc chöõ Nho haún hoi neân laõo noùi naêng cuõng phaûi leõ. Ngöôøi laøng baûo laõo cuõng coù baø con ñaâu ñoù nhöng chaúng thaáy ai lui tôùi thaêm vieáng. Thaønh ra laõo laø ngöôøi coâ ñoäc, khoâng vôï con, khoâng baïn baàu. Khi toâi baét ñaàu ñuû lôùn ñeå hieåu ñôøi ñoâi chuùt, laõo Khaùo laøm ngheà böûa cuûi.

Laøng toâi nhôø ven soâng laém ñaát seùt neân nhieàu loø nung gaïch ngoùi. Cuõng coù ngöôøi khaù leân töø ngheà naøy. Coâng vieäc quanh naêm cuûa laõo Khaùo laø böûa cuûi. Ai keâu thì laøm. Laõo baûo caùi nghieäp dó noù theo mình “ Gaùnh cöïc maø ñoå leân non/ Lon ton maø chaïy cöïc coøn chaïy theo”. Laõo hieåu töôøng taän töøng thôù cuûi, loaïi goã, ñoä khoâ cöùng, nhaùt rìu xuoáng vò trí naøo laø ñaït hieäu quaû. Sau vieäc böûa phaûi bieát chaát cuûi nhö theá naøo cho goïn gaøng, thuaän tieän vieäc söû duïng. Vaø coøn laøm chuû loø vöøa yù. Caû vuøng caàn laõo – khoâng ai thay theá laõo toát hôn caùi coâng vieäc böûa cuûi. Moãi laàn ñöôïc gaëp, laõo vung tay :

- Caäu bieát khoâng? Böûa cuûi laø moät ngheà ñaáy, khoâng phaûi ai cuõng trôû thaønh thôï gioûi. Phaûi bieát naâng niu, traân troïng “sinh ngheà töû nghieäp”- chöù chaúng phaûi chôi ñaâu?

Thöôøng thì toâi boâng ñuøa:

- Ngheà chôi cuõng laém coâng phu.

Trong trí oùc thô daïi cuûa toâi böûa cuûi chaúng coù gì gheâ gôùm. Laõo Khaùo ôû böôùc ñöôøng cuøng neân phaûi laøm ñeå kieám soáng. Laõo ba hoa cho vôïi bôùt cöïc nhoïc, theá thoâi. Ngaøy naøo ñi hoïc veà töø xa toâi ñaõ thaáy boùng daùng laõo. Ñaët khuùc goã, nhaùt rìu treân cao boå xuoáng, nhaët nhaïnh cuûi chaát saép vaøo moät goùc, chieác khaên vaét vai keùo treã xuoáng lau moà hoâi roài cöù theá tieáp tuïc…böûa cuûi… Sao laõo khoâng laáy vôï nhæ? Toâi töï hoûi. Coù khi laõo cuõng hôn naêm möôi roài thì phaûi. Tröôùc khi leân thaønh phoá troï hoïc, toâi coù troø chuyeän vôùi laõo.

- Chuù cöù böûa cuûi suoát ñôøi vaäy sao? Giaûi ngheä ñi thoâi, giaø roài, laáy vôï ñeå coù nôi choã ñôõ ñaàn nöông töïa.

- Khoù laém con ôi, ai maø thöông mình, cuõng gaàn ba möôi naêm theo ngheà roài chöù môùi moû gì.

ÔÛ thaønh phoá vôùi bao ñieàu môùi laï laøm toâi deã queân moïi chuyeän trong ñoù coù chuyeän böûa cuûi cuûa laõo Khaùo. Coù laàn baø chuû troï la leân raèng : Cuûi cöù leân giaù kieåu naøy chaéc laø mua reà soâ naáu daàu cho tieän. Laàn aáy veà laøng toâi khoâng ñöôïc gaëp laõo Khaùo. Laõo naèm beänh vieän- moät tai hoïa ngheà nghieäp ñeán vôùi laõo khi ñang böûa cuûi, daàm cuûi baén vaøo maét naëng laém. Cuoäc ñôøi ñaày khoå luïy bieát ñaâu maø löôøng.

Coù leõ laõo Khaùo phaûi nghæ caùi ngheà baïc beõo aáy thoâi. Böûa cuûi laøm hö moät con maét. Chao oâi! Ñoâi maét, bao ñieàu kyø dieäu töø ñoâi maét maø ngöôøi ñôøi ñaõ thi vò. Meï cho ñoâi maét: Nhìn ñôøi soi roõ ñuïc trong, dôû hay, ñuùng sai, phaûi traùi… Coøn giôø laõo chæ coøn khoùc ngöôøi moät con. Baüng ñi toâi thöa daàn veà queâ. Laàn aáy coù kyø nghæ daøi ngaøy, toâi ñònh chuyeán naøy phaûi thaêm laõo noùi chuyeän nghieäp dó. Loøng thaàm bảo seõ thuù vò laém ñaây. Laõo Khaùo khoâng coøn cô hoäi vung tay chuyeän sinh ngheà töû nghieäp.

Toâi nhaàm. Laõo vaãn tieáp tuïc ngheà böûa cuûi. Laïi chuyeän laï luøng. Caùi ngheà noù ñeo ñaüng khoâng töø boû laõo noåi. Laõo noùi ít hôn nhöng vaãn say söa nhö thuôû naøo.

- Caäu bieát khoâng, toâi ngoài khoâng yeân khi thaáy thaèng Lung noù thay toâi böûa cuûi. Noù chæ laøm cho xong chuyeän coøn chaúng coù gì laø löông taâm ngheà nghieäp. Toâi phaûi tieáp tuïc böûa cuûi. Giôø toâi ñoäc nhaõn nhöng hôn tröôùc, noù thuaàn thuïc vaø tay chaân ñaõ thaønh kyõ xaûo neân toâi khoâng boû ngheà ñöôïc.

- Toâi chuùc oâng ñaït ñaïo.

Vaäy laø laõo Khaùo vaãn haønh ngheà böûa cuûi. Ngöôøi laøng- nhöõng keû voâ coâng roãi ngheà maëc söùc ñaët ñieàu ñaøm tieáu. Ngöôøi caûm thoâng thì baûo: Thaân phaän kieáp ngöôøi laø theá- ñaõ mang laáy nghieäp laøm sao maø röùt ra ñöôïc, phaûi laøm ñeå nuoâi taám thaân giaø, khoâng ngöôøi thaân thích sao naøy bieát caäy nhôø ai. Keû aùc yù thì ñoäc mieäng: Ñaùng ñôøi cho laõo, choät maø vaãn saân si böûa cuûi- chuyeän laï nôi xöù naøy. Toâi thöông cho laõo. Cuoäc ñôøi sao maø oaùi aêm ngang traùi.

Nhöõng naêm aáy laøng ngheà nung gaïch ngoùi phaát leân nhö dieàu. Coâng vieäc böûa cuûi cuõng ñöôïc theå aên theo. Toâi chaúng coù dòp veà queâ ñeå chöùng kieán söï thay ñoåi. Nghe raèng laõo Khaùo khaù leân, caát nhaø môùi, taäu xe maùy laïi coøn dieän boä caùnh ñaøng hoaøng chöù khoâng tôi taû nhö xöa. Nhöng coù chuyeän laï khoù tin maø toâi gaëp ngöôøi quen ai cuõng phaûi nhoû to. Laõo Khaùo coù boà. Coâ ta treû so vôùi laõo. Ñaùm trai treû trong laøng phaûi ganh tî ra maët. Nhìn maët baét hình dong, troâng ngöõ haáp daãn laém. Cuûa aáy coù khi meät cho laõo Khaùo

chöù chaúng chôi. Hoï chæ laøm leã ra maét roài chung soáng vôùi nhau maø coi boä öng yù laém. Khoâng coù ñieàu kieän veà queâ ñeå chuùc phuùc cho laõo nhöng loøng toâi möøng thaàm. Mong laõo Khaùo yeân aám.

Keå cuõng laï, moät ngöôøi böûa cuûi ngoaøi naêm möôi, bò choät maø coù ngöôøi töï nguyeän laøm vôï laïi treû ñeïp môùi laï chöù. Phöôùc phaàn cho laõo Khaùo queâ toâi. Chæ bieát hoï chaúng coù con, khoâng bieát loãi do ai?

Nhöng cuoäc ñôøi naøy khoâng bình yeân, baèng phaúng maø laém heä luïy, bi thöông. Laïi chuyeän laõo Khaùo. Do nhu caàu cuoäc soáng gia ñình, baø vôï treû ñoøi hoûi chöng dieän, laõo phaûi lao vaøo coâng vieäc caät löïc. Vaø cuoäc ñôøi laïi quaù nghieät ngaõ ñoái vôùi laõo. Moät buoåi noï ñang haêng say coâng vieäc, moät maûnh cuûi baén vaøo con maét coøn laïi cuûa laõo. Chaïy chöõa heát ngoùn, nhaün caû tieàn deø seûn daønh duïm bao naêm maø ñaønh chòu caûnh muø loøa. Chao oâi sao maø khoå luïy ñeán theá, khoâng noãi thoáng khoå naøo ñaøy ñoïa hôn?

Laõo Khaùo muø. Coâ vôï treû. Ngöôøi cöù phôi phôùi ra, laïi aên maëc hôù heânh nhö khoe cuûa. Coâ ta böôùc ra ñöôøng nhieàu keû ngaém nhìn, coù oâng soàn soàn buoät mieâng – ngöôøi sao maø ñaùo ñeå. Coøn laõo Khaùo. Muø. Nhöng laõo phaûi tieáp tuïc vieäc böûa cuûi. Laõo coøn khoe vôùi moïi ngöôøi – baây giôø laõo coøn thaønh thuïc hôn xöa- “ Ñaõ mang laáy nghieäp vaøo thaân/ Cuõng ñöøng traùch laãn trôøi gaàn trôøi xa”. Laï thaät. Con ngöôøi bò ñaåy vaøo ngoõ cuït khoâng loái thoaùt, theâ thaûm ñeán taän cuøng cuûa theâ thaûm. Vaäy maø laõo cuõng phaûi soáng. Soáng ñeå traû nôï ñôøi. Bi kòch caû cuoäc ñôøi ñeo ñaúng laõo.

Toâi ñöôïc veà queâ ñoâi böõa. Bao nhieâu laø chuyeän xì xaøo baøn taùn veà laõo Khaùo. Vôï laõo taèng tòu vôùi moät chaøng treû trai laøng beân. Hoï thöôøng xuyeân qua laïi, thaäm chí qua ñeâm ngay trong nhaø laõo maø laõo ñaønh ngaäm ñaéng. Khoâng moät tieáng than, khoâng lôøi oaùn traùch, laõo coá chòu ñöïng xem ñôøi mình seõ tôùi ñaâu. Haøng ngaøy laõo vaãn moø trong boùng

ñeâm tieáp tuïc coâng vieäc, vaãn coá mang ñoàng tieàn löông thieän veà cho vôï. Nhöng coâ ta coù tình nghóa gì ñaâu. Khoå naïn ôi laø khoå naïn…

Caâu chuyeän ñöôïc vieát tieáp sau gaàn maáy naêm tha höông, toâi chæ ñöôïc nghe ngöôøi laøng keå laïi. Laøng ngheà queâ toâi khoâng coøn nung loø gaïch ngoùi baèng cuûi. Moïi thöù cho vieäc ñun naáu, nung loø ñeàu baèng than toå ong, loø ñieän, beáp gas. Laõo Khaùo maát vieäc. Coâ vôï treû boû laøng ngoaïi tình theo trai. Tieàn maát taät mang, laõo tieáp tuïc nhöõng ngaøy coøn laïi giöõa coõi ñôøi vôùi ngheà haønh khaát. Vaäy maø trôøi chaúng tha laõo. Moät ñeâm noï, coâ vôï cuõ aúm moät ñöùa con coøi coïc töø ñaâu ñoù trôû veà. Chæ maáy hoâm doø la keå leå coâ ta laïi ung dung ra ñi khi cuoãm luoân maáy chæ vaøng maø laõo Khaùo ñaõ daønh duïm chaéc chiu sau bao naêm ñi xin aên ñöôïc ngöôøi ñôøi thöông tình boá thí… Nghieät ngaõ. Laõo Khaùo ôi laõo Khaùo!?

Leâ Quang Keát

Tröôøng trung hoïc kyõ thuaät vaø daïy ngheà Baûo Loäc, Laâm Ñoàng

ÑT: 063 717 123 – 0907 615 510

Email: lequangket54@yahoo.com

Không có nhận xét nào: