Leâ Quang Keát
Teát troàng caây laø moät myõ tuïc mang tính truyeàn thoáng ñaõ coù töø laâu ñôøi vaø toàn taïi ñeán ngaøy nay. Vieäc troàng caây troàng röøng vaø taïo maûng xanh ñang trôû thaønh moät nhu caàu böùc thieát cho baát kyø ñòa baøn cö daân naøo - noâng thoân hay ñoâ thò- ñoàng baèng hay mieàn nuùi, keå caû caùc vuøng haûi ñaûo xa xoâi cuûa Toå quoác. Nhöõng döï baùo veà bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu- noùng taêng, nöôùc bieån daâng cao hôn, trong ñoù Vieät Nam laø nöôùc chòu aûnh höôûng naëng nhaát trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ ñang ñaët ra nhöõng thaùch thöùc veà moâi tröôøng ñoái vôùi nhieàu vuøng treân laõnh thoå nöôùc ta. Vieäc troàng caây phuû xanh dieän tích moãi ñoä xuaân veà laïi caøng caáp thieát hôn bao giôø heát- teát troàng caây Maäu Tyù phaûi ñöôïc ñòa phöông caùc caáp chæ ñaïo cuï theå, thieát thöïc vaø coù hieäu quaû hôn.
Hoài ôû Hueá coù laàn toâi ñöôïc theo chaân ñoaøn nghieân cöùu vaên hoùa daân gian veà xaõ Phong Bình thuoäc huyeän trieäu Phong, Quaûng Trò. Cuï toäc tröôûng laøng Vaên Chinh cho chuùng toâi xem gia phaû doøng ho, coù chuyeän cheùp raèng: Naêm 1792 cuï Traàn Vaên Kyû, quan Trung thö cô maät thôøi Taây Sôn- döôùi tröôùng vua Quang Trung moät laàn töø kinh ñoâ quy hoài coá quaän vaøo dòp teát coå truyeàn daân toäc. Daân laøng quanh vuøng keùo nhau ñeán chuùc teát cuï, coù ngöôøi ñaõ maïnh daïn baåm baùo vôùi quan Trung thö : “ Laøng nhieàu naêm nay baõo luït lieân mieân, daân queâ maát muøa ñoùi keùm- xin cuï xeùt caáp cho gaïo vaûi ñeå daân qua hoài bæ cöïc”. Cuï Traàn Vaên Kyû oân toàn traû lôøi daân laøng: “ Toâi laøm quan höôûng boång loäc trieàu ñình cuõng laø cuûa caûi cuûa traêm hoï muoân daân. Caâu Nho gia maø 
toâi thuoäc loøng töø taám beù “ Daân vi quyù, xaõ taéc thöù chi, quaân vi khinh”. Noãi lo cuûa baø con cuõng chính laø ñieàu lo nghó cuûa Trieàu ñình. Ñeå haïn cheá vaø khaéc phuïc baõo luõ, moãi ngöôøi daân laøng Vaên Chinh vaøo dòp teát, moãi ngöôøi töø giaø ñeán treû troàng hai caây xanh- cöù caùch möôøi saûi tai troàng moät caây. Caây ai troàng ngöôøi ñoù chaêm soùc töôùi taém…”. Laøm ñöôïc nhö vaäy cuï seõ taâu leân nhaø vua ban thöôûng.
Daân laøng nghe lôøi cuï daïy chí phaûi, hoï chia nhau ñi tìm caùc gioáng caây: döøa, möng, sung thoâng, saàu ñoâng ñem veà troàng, moãi ngöôøi leä laøng giao öôùc phaûi chaêm soùc caån thaän chu ñaùo. Luùc ñaàu vieäc troàng caây chæ döøng laïi ôû laøng Vaên Chinh, daàn daàn lan truyeàn caû xaõ Phong Bình, moïi ngöôøi ai naáy vui veû troàng caây möøng teát ñoùn xuaân. Nhaän tin baùo, cuï Traàn Vaên Kyû taâu leân vua Quang Trung- nhaø vua ñaõ chæ duï chôû gaïo, vaûi veà laøng ban thöôûng cho daân. Keå töø ñoù khaép vuøng cöù ñeán ngaøy teát moïi ngöôøi laïi noâ nöùc troàng caây, hình thaønh moät myõ tuïc caùch ñaây hôn 200 naêm veà tröôùc.
Nguyeãn AÙnh thoáng nhaát ñaát nöôùc leân ngoâi laø Gia Long naêm 1802. Naêm 1806 nhaø vua cho laäp Giao ñaøn ( ñaøn Nam Giao)- teá trôøi ñaát caàu Quoác thaùi daân an. Leã teá Giao vaøo dòp teát haøng naêm laø moät sinh hoaït leã nghi coù yù nghóa lôùn veà maët vaên hoùa – lòch söû, giöõ moät vò trí quan troïng ñoái vôùi thaàn daân caû nöôùc döôùi thôøi phong kieán. Ñaøn toïa laïc bôø nam soâng Höông treân ñöôøng Nam Giao ( nay laø ñöôøng Ñieän Bieân Phuû), dieän tích 10 335 m2 coù ba taàng: Vieân ñaøn coù hình troøn queùt voâi maøu xanh töôïng tröng cho trôøi; Phöông ñaøn hình vuoâng queùt voâi maøu vaøng töôïng tröng cho ñaát; Xích töû cuõng coù hình vuoâng queùt voâi maøu ñoû töôïng tröng cho con ngöôøi. Ñieàu ñaëc bieät laø chung quanh ñaøn, thoâng ñöôïc troàng thaønh röøng töôïng tröng cho khí tieát cuûa ngöôøi quaân töû. Nhaø vua, tam cung luïc vieän, quan laïi, hoaøng thaân quoác thích phaûi aên chay naèm ñaát chuaån bò cho leã teá giao. Sau leã, moãi ngöôøi phaûi troàng moät caây thoâng coù treo theû khaéc baèng ñoàng hoaëc ñaù, ghi teân hoï, phaåm traät, ngaøy thaùng naêm troàng, kích thöôùc khi troàng…Moãi ngöôøi coù traùch nhieäm chaêm soùc caây thoâng cuûa mình, neáu caây cheát phaûi troàng ngay caây khaùc thay theá. Ñích thaân vua Minh Maïng vaøo naêm 1834 ñaõ töï mình troàng 10 caây thoâng, töï tay treo bieån ñoàng coù khaéc baøi minh do chính nhaø vua soaïn. Doanh Ñieàn söù Nguyeãn Coâng Tröù ngaøy ñöôïc thaêng haøm Thöøa Thieân Phuû Doaõn leân Giao Ñaøn troàng thoâng ñaõ töùc caûnh laøm baøi thô “ Vònh caây thoâng” hay ñoäc ñaùo truyeàn tuïng ñeán baây giôø: “ Ngoài buoàn maø traùch oâng xanh/ Khi vui muoán khoùc buoàn teânh laïi cöôøi/ Kieáp sau xin chôù laøm ngöôøi/ Laøm caây thoâng ñöùng giöõa trôøi maø reo/ Giöõa trôøi vaùch ñaù cheo leo/ Ai maø chòu reùt thì treøo vôùi thoâng”. Nhöõng röøng thoâng quyù ñeïp coù ñöôïc ñeán baây giôø treân coá ñoâ Hueá chính laø nhôø caùc vua nhaø Nguyeãn ñaõ chuù troïng troàng caây vaøo dòp teát ñoùn xuaân.
Teát troàng caây laø moät myõ tuïc ñaõ coù töø tröôùc, maët haïn cheá laø chæ döøng laïi ôû moät laøng xaõ hay nôi choán cung ñình quyù toäc. Keá tuïc truyeàn thoáng troàng caây muøa xuaân cuûa cha oâng, Baùc Hoà kính yeâu töø naêm 1959 ñaõ chính thöùc phaùt ñoäng teát troàng caây treân phaïm vi caû nöôùc. Gaàn 50 naêm qua troàng caây ñoùn xuaân ñaõ ñöôïc caùc ñòa phöông vaø caùc taàng lôùp nhaân daân höôûng öùng ñem laïi nhöõng keát quûa toát ñeïp veà kinh teá- xaõ hoäi vaø ñaëc bieät laø coù hieäu quaû to lôùn veà moâi tröôøng sinh thaùi – ñuùng nhö caâu thô Baùc daën : “ Muøa xuaân laø teát troàng caây/ Laøm cho ñaát nöôùc caøng ngaøy caøng xuaân”.
Leâ Quang Keát
Tröôøng Trung hoïc kyõ thuaät vaø daïy ngheà Baûo Loäc
ÑT: 063 717 123 – 0907 615 510
Email: lequangket54@yahoo.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét